Rond de kerstdagen ontving ik van verschillende lezers berichten met de beste wensen voor het nieuwe jaar. Dank daarvoor!

Zo ook van Gert. Hij stuurde een digitale kerstkaart met een indrukwekkende foto van ijshaar. Dat had hij begin december gefotografeerd op de Veluwe.

IJshaar is een bijzonder winters natuurverschijnsel. Het ziet eruit alsof er opeens wit haar groeit op dode takken. En het wordt daarom ook wel de baard van Koning Winter genoemd.

In het kernhout van deze takken leven schimmels die water produceren bij hun stofwisseling. Dit water wordt door de houtstralen (hele kleine openingen in het hout) naar buiten geperst.

Het ijshaar ontstaat alleen onder precies de juiste weersomstandigheden.

De temperatuur moet net even onder het vriespunt liggen. Want het water moet kunnen bevriezen als het uit de houtstralen naar buiten komt.

De luchtvochtigheid moet tegelijkertijd hoog zijn. Zodat het water niet al verdampt is, voordat het de mogelijkheid krijgt om te bevriezen.

Maar de temperatuur mag ook weer niet te laag zijn. Want dan daalt de stofwisseling van de schimmels naar zo’n laag punt dat er te weinig water gevormd wordt.

De ijsharen zijn zeer teer. Bij aanraking smelten ze vrijwel direct weg. En ook na een lichte temperatuursverhoging wanneer de zon erop schijnt, zijn ze snel verdwenen.

Dus als je van dit natuurfenomeen wilt genieten, is het handig om op tijd op te staan en het bos in te gaan.

Terwijl ik (toevallig?) op weg was naar de Veluwe voor onze kerstvakantie, stuurde ik Gert een bericht terug om hem te bedanken en te complimenteren met de mooie foto.

Ik had nog nooit ijshaar gezien en ik schreef hem dat het me heel erg leuk zou lijken om dat eens te kunnen waarnemen.

Hij schreef me onder welke omstandigheden het te zien is. En wenste me veel succes met het zoeken en vinden van mijn eerste ijshaar.

Ik had niet durven dromen dat ik twee dagen later wakker werd op de Veluwe in een totaal berijpt landschap. Dit zouden weleens precies die juiste omstandigheden kunnen zijn! Ik sprong direct in m’n kleren en ging op jacht.

De bevroren bladeren knerpten onder mijn voeten terwijl ik het bos in liep.

Na enkele tientallen meters zag ik iets wits naast het pad liggen. Ik liep erop af om het beter te kunnen bekijken. En ja hoor, het was en tak met ijshaar. Ik had mijn eerste ijshaar gevonden!

Het eerste ijshaar dat ik vond 🙂 Deze foto maakte ik met mijn iPhone om aan m’n man en zoontje te laten zien.

Blij liep ik weer terug naar het huis om mijn man en onze zoon te halen. En natuurlijk mijn camera!

Met z’n drieën gingen we het bos weer in. Toen ik ze het ijshaar liet zien wat ik gevonden had, zag mijn man een stukje verderop al een andere pluk. En toen we daar gingen kijken, vond mijn zoon alweer een nieuwe tak met ijshaar.

Het meeste ijshaar dat we vonden, groeide op takken die op de grond lagen. Maar soms hing het ook in een boom, zoals in dit geval.

Van de ene verwondering tuimelden we in de volgende. Wat een prachtig natuurverschijnsel! En het was er ook in zoveel verschillende varianten.

Bij deze tak piepte het ijshaar aan alle kanten onder de schors uit 🙂

Ik ben Gert heel dankbaar dat hij me met zijn foto triggerde om me eens te verdiepen in dit winterse natuurverschijnsel. En natuurlijk was het helemaal geweldig dat ik het ook kort daarna in het echt kon zien!

Een ander winters natuurfenomeen waar ik zeer enthousiast over ben, is het noorderlicht. Morgen (woensdag) avond geef ik daarover een webinar.

Ik leg dan uit wat het eigenlijk is. En hoe je de meeste kans maakt om het noorderlicht te zien en te fotograferen.

Zou jij het leuk vinden om je te laten inspireren door mooie foto’s en dit natuurverschijnsel beter te leren kennen? Dan kun je je via deze link gratis inschrijven voor het webinar.

Hartelijke groeten,

Toine