Terwijl ik het duin overliep viel m’n mond open van verbazing. Ik heb al heel wat zonsondergangen gezien, maar nog nooit een zoals deze.

De lucht en het water waren zachtgrijs en je zag geen enkele overgang tussen de twee. De zee was zo rustig als een meertje.

De zon kleurde dieporanje tot rood. En in het water zag je een brede baan weerspiegelt in dezelfde kleur. Dit was de enige hint die aangaf waar het water ophield. Hoog in de hemel kleurde de lucht in de prachtigste pasteltinten.

En uitgerekend deze keer had ik geen enkele camera bij me, zelfs m’n telefoon niet!

Dit was afgelopen dinsdag, toen ik samen met m’n zoontje naar het strand liep om na een hete dag nog even te gaan frisbeeën.

De dagen ervoor had ik ook met hem ’s avonds gefrisbeed en hebben we samen naar de zonsondergangen gekeken.

Deze avond zakte de zon volledig in de bewolking en was er niks van de “echte” ondergang onder de horizon te zien. De avonden ervoor waren eigenlijk veel spannender.

Zouden we de groene flits zien?

Wat is een groene flits?

Een groene flits kan optreden direct na zonsondergang, of voor zonsopkomst. Het is een optisch fenomeen dat je alleen onder de juiste omstandigheden kunt zien.

Het licht van de zon wordt door de atmosfeer gebroken, net zoals bij een prisma. Licht met een hogere frequentie (blauw en groen) wordt sterker gebogen, dan licht met een lagere frequentie (oranje en rood).

Hierdoor is het mogelijk dat wanneer de zon ondergaat, het rode licht al “onder” is, terwijl het groene en blauwe licht nog heel even zichtbaar blijft: de groene flits.

Om een groene flits te kunnen zien, moet het helder zijn boven de horizon. En het is het makkelijkst om de flits te zien bij een vlakke horizon, zoals bij zee.

Soms wordt de groene flits nog versterkt door luchtspiegelingen. Of is enkele seconden na de ondergang zelfs een groene straal zichtbaar.

Ook als het niet lukt om de groene flits te fotograferen, kun je thuiskomen met mooie beelden. Deze kleuren in de lucht fotografeerde ik vorig jaar in Katwijk na zonsondergang.

Hoe fotografeer je een groene flits?

Een groene flits duurt slechts heel kort, een seconde of twee. Een goede voorbereiding is dus heel belangrijk.

Een telelens geeft je de mogelijkheid om de zon groter in beeld weer te geven. Een 200 mm objectief is eigenlijk wel het minimum om de zon – en dus de groene flits – redelijk te kunnen fotograferen. Maar een groter telebereik zal meer details zichtbaar maken. Het gebruik van een statief maakt het fotograferen met een teleobjectief een stuk makkelijker.

Boven alles is het belangrijk dat je de camera pas heel kort voor de ondergang op de zon richt. En het verstandigste is om dan via live view op je schermpje te kijken. Het objectief versterkt namelijk het zonlicht en daardoor kan je camera, maar vooral ook je oog beschadigd raken!

Het scherpstellen doe je van tevoren handmatig. Als de maan toevallig op is, kun je die gebruiken als referentie. Anders kun je een ander punt kiezen dat heel ver weg ligt om op scherp te stellen.

De groene flits is zwakker in intensiteit, dan de ondergaande zon zelf. En tijdens de flits heb je geen tijd om de instellingen van je camera aan te passen. Dus welke instellingen kun je nu het beste kiezen?

In goede foto’s van de groene flits is de lucht vaak twee tot drie stops onderbelicht, volgens Andrew Young. Dit kun je dus als een richtlijn gebruiken om de instellingen van je camera te bepalen.

Ondanks dat ik het al vaak geprobeerd heb, heb ik zelf helaas nog nooit een groene flits gezien of gefotografeerd. Dit staat echt nog op mijn verlanglijstje!

 
Een vriend van me – Roy Keeris – is het al wel gelukt om vanuit Nederland een groene flits te fotograferen. Hij gebruikte de volgende instellingen: 1/2000 s, f/5, ISO 100, 350 mm (Meade etx-70 telescoop), vanaf statief, gefotografeerd vanaf een flat in Zeist.

De volgende stap

Heb jij – net als ik – ook iets met het fotograferen van natuurfenomenen? Mijn lievelingsfenomeen is het noorderlicht. Komende winter organiseer ik twee fotoreizen in het teken hiervan.

De eerste is in november naar IJsland. Via deze link lees je meer over de fotoreis “IJs en noorderlicht in IJsland”. Voor deze reis zijn nog twee plaatsen beschikbaar.

De tweede reis vindt plaats in februari en heeft als bestemming de Lofoten en Vesterålen eilanden in Noorwegen. Hier lees je meer over de fotoreis “Natuur en noorderlicht in Noord-Noorwegen”. Voor deze reis is nog maar één plek beschikbaar.