Je herkent dat vast wel, zo’n situatie waarbij je de belichting in je foto maar niet goed krijgt. Of de voorgrond is goed en de lucht is wit uitgebeten. Of de lucht ziet er goed uit en de voorgrond is veel te donker. Met een grijsverloopfilter kun je zulke grote lichtcontrasten overbruggen. In dit artikel leg ik je uit hoe dat werkt.
Grote lichtcontrasten
Regelmatig krijg je bij landschapsfotografie te maken met grote lichtcontrasten tussen een (hele) lichte lucht en een veel donkerder voorgrond. Je oog kan die grote lichtcontrasten over het algemeen goed aan. Maar je camera kan ze helaas vaak niet goed vastleggen. En hierdoor zie je geen details meer in de hele lichte of juist donkere delen van je foto.
Het grijsverloopfilter
Een van de manieren om met zulke grote lichtcontrasten om te gaan, is door grijsverloopfilters te gebruiken. Deze filters bestaan uit een grijs gedeelte dat verloopt naar een transparant gedeelte. Vandaar de naam grijsverloopfilter.
Het grijze deel van het filter plaats je tijdens het fotograferen voor het lichte deel in je compositie. Het transparante deel valt dan over het donkere gedeelte. Op deze manier kun je langer belichten om het donkere deel van de foto van voldoende licht te voorzien. Zonder dat het lichte deel overbelicht raakt.
In het filmpje hieronder geef ik uitleg over de werking van het grijsverloopfilter. En over de verschillende sterktes en grijsverloop-overgangen. En ik leg het verschil uit tussen grijsverloopfilters in een filtersysteem en als schroeffilters.
Voorbeelden
Hieronder kun je nog eens rustig kijken naar de verschillen tussen de foto’s die ik je liet zien in het filmpje.
De linker foto is belicht op het zand, waarbij de lucht te licht wordt. De middelste foto is belicht op de lucht, waardoor het strand te donker wordt. In de rechter foto is een 2-stops grijsverloopfilter gebruikt om de belichting tussen lucht en strand in balans te brengen.
De volgende stap
Ben je enthousiast geworden over grijsverloopfilters en zou je daar weleens in de praktijk mee aan de slag willen? In mijn workshop Sfeervolle landschapsfoto’s ga ik onder andere in op het gebruik van grijsverloopfilters, polarisatiefilters en compositie voor landschapsfotografie. Interesse?
Via deze link lees je meer over de workshop Sfeervolle landschapsfoto’s.
—
Ik ben benieuwd of jij al weleens met grijsverloopfilters hebt gewerkt of dit zou willen leren. Ik lees het graag in het reactieveld hieronder!
En als je mensen kent voor wie dit artikel interessant is, zou ik het super vinden als je dit blog deelt via je social media.
Hallo Toine,
Sinds kort een Hitech filterhouder en twee van het merk, 84,5 grijsverloopfilters aangeschaft. Als ik een van deze filters wil gebruiken tijdens landschap fotografie hoe stel ik dan de belichting in. Om te beginnen, de camera beschikt over 49 zone – multi – 1 zone en spotmeting. Op de stand multi meting kan ik het meetgedeelte via het aanraakscherm verplaatsen.
Met vriendelijke groet,
Pieter
Hoi Pieter,
Een grijsverloopfilter zet je in wanneer het contrast tussen voorgrond en lucht erg groot is. Dit verschil kun je meten door met een spotmeting eerst de voorgrond en dan de lucht te meten. Daarna kun je afleiden welk grijsverloopfilter je nodig hebt. De belichting pas je aan op de voorgrond.
Als je het in de praktijk lastig vindt om deze filters te gebruiken, dan raad ik je aan om een keer een workshop te doen. Dan kun je praktisch met de filters aan de slag en krijg je direct tips voor het instellen en feedback op de foto’s. Op die manier bespaar je jezelf een heleboel tijd en frustratie om dit onder de knie te krijgen. De workshop die ik geef die hier volledig op aansluit, heet Sfeervolle landschapsfoto’s. Hier lees je meer over de workshop: http://www.fotograferenindenatuur.nl/workshops/landschapsfotografie/
Hartelijke groeten,
Toine
nou ik zelf gebruik Lee filters set erg blij me. Heb een little stopper 6 stops / 1 en 2 stops radiaal filter . en twee grijsverloop fiters 3 en 2 stops. een mooie stabiele statief . wel zwaar maar staat als een huis . dit jaar staat landschap fotografie weer hoog op me lijst. heb je nog tips voor foto’s maken met niet ideaal licht zwaar bewolkt grijs achtige kleuren enz. dan hoor ik het graag .
met sportieve groet Cyril
Hoi Cyril,
Leuk dat je al met verschillende filters werkt!
Ik ben zelf ook erg blij met mijn Lee filters.
Bij grijs weer kun je eventueel de wolken nog extra aanzetten met je grijsverloopfilters, waardoor je een “dreigende lucht” creeert.
Goed weekend!
Toine
Hoe werkt zo’n verloopfilter als je geen rechte horizon hebt, bijvoorbeeld in de bergen?
Hoi Hans,
Nuttige vraag!
Ik zet m’n filterhouder dan schuin, zodat het verloop met de bergrug meeloopt.
Hartelijke groeten,
Toine
Hallo Toine,
Ik tikte een paar maanden geleden enkele filters (uit Tsjechië) op de kop. En onlangs nog een grijsfilter van Benro.
De eerste ervaring deed ik op op Terschelling aan de waddenkust bij de Wierschuur.
Met een grijsfilter plus grijsverloopfilter (die uit Tsjechië) kreeg ik wel een vrij fors kleurzweem (paarsig). Ik ben er nog niet achter hoe ik dat het beste aanpas. Al wel wat geëxperimenteerd met witbalans, maar dat lukt nog niet erg. Misschien lukt het met het Benrofilter beter, maar dat wacht op een goede gelegenheid.
Ik werk met de Fuji XT1 en de Benro 75×75 mm filterhouder met eventueel het polafilter.
De bediening van het polafilter zou nog wat handiger moeten kunnen, maar het zit wel op een handige plaats in de houder.
Naast twee Fuji-zooms werk ik ook met de Samyang 12mm f2.
Vriendelijke groet,
Theo
Hoi Theo,
Leuk om te lezen dat je al lekker met filters aan de slag bent geweest.
Als je in raw schiet dan kun je de kleurzweem achteraf verwijderen in een programma zoals Lightroom.
Ik ben benieuwd naar je ervaringen met het Benro filter, als je dat gebruikt hebt!
Hartelijke groeten,
Toine
gebruik ze al jaren zelfs al anneloog
Leuk dat je er al zo lang mee bezig bent, Dick!
Fijne avond,
Toine
Hallo Toine,
zojuist en setje van 3 stuks gekocht; niet direct de goedkoopste. Ga het binnenkort een mooi proberen. Bedankt voor de tip in ieder geval.
Henk
Hoi Henk,
Leuk dat je net een set gekocht hebt.
Heel veel plezier met de nieuwe mogelijkheden in je fotografie!
Hartelijke groeten,
Toine