Vanonder een beuk keek ik naar het glooiende landschap. De bosbodem was bezaaid met bladeren en had een gouden gloed. Terwijl ik opkeek, zag ik de takken die zich boven mij uitstrekten. Kort geleden was ik in een bos op de Veluwe.

De beuk waar ik onder zat had een groot deel van haar bladeren al laten vallen. Hierdoor kon ik naar takken op verschillende hoogtes kijken. De bladeren die nog wel aan de boom hingen, werden aangelicht door de zon. Het leken wel lampjes die in zachtgroen, lichtgeel en oranje-bruin afstaken tegen de helder blauwe lucht.

Normaal gesproken zou ik m’n camera pakken om een foto te maken. Nu was ik in een opleidingsweekend en dan doe ik alle digitale middelen uit. Om me echt te verbinden met de natuur, mezelf en de mensen om me heen.

Het voelde alsof ik kon baden in de herfstkleuren van het bos. Die kleuren raakten me: ik voelde me thuis. Het contrast met het jaar ervoor was groot.

Lofoten

Vorig jaar beleefde ik de herfst op Lofoten in Noord-Noorwegen. Grote bomen, zoals we die in Nederland kennen, groeien er niet. Veelvoorkomende loofbomen zijn berken, wilgen en lijsterbessen; alleen blijven ze daar een stuk kleiner dan hier.

Ook op Lofoten krijgen de bomen hun herfstkleuren, al gebeurt dat eerder dan hier. Doordat het een eilandengroep is, waait het er vaak. En na een flinke storm zijn de bomen hun blad in één klap kwijt. De zomer slaat in rap tempo om in de winter en de herfst duurt maar kort.

De winter lijkt daarentegen eindeloos lang te duren, vergeleken met Nederland. Toen we vorig jaar zomer naar Noorwegen verhuisden, vond ik het idee van de donkere winters best spannend.

Ons huis lag 200 km boven de poolcirkel. In de winter komt de zon daar een maand lang niet boven de horizon. En de twee weken ervoor en erna komt de zon niet boven de bergen uit. Twee maanden lang dus zonder zonlicht. We hadden alle drie geen idee wat dat met ons zou doen.

Ik was blij te merken dat zelfs op de kortste dagen er wel een licht-donker ritme in de dag zat. Het schemerde van ongeveer 10:30 tot 13:30. Dat ritme gaf houvast; heel anders, lijkt me, dan wanneer het de hele dag donker blijft zoals bijvoorbeeld op Spitsbergen.

Die schemertijd kun je een beetje vergelijken met het licht in Nederland wanneer de zon net ondergegaan is. Dan is het ook nog niet meteen donker. Het blauwe uur, maar dan drie uur lang 🙂

Onder bepaalde weersomstandigheden, konden we genieten van prachtig aangelichte wolkenpartijen met een steeds veranderend kleurenpalet. De “donkere tijd” zoals het in Noorwegen genoemd wordt, had van mij ook de “kleurentijd” mogen heten.

Daar kwam nog bij dat we in de nacht ook regelmatig getrakteerd werden op het noorderlicht. Meestal groen van kleur en soms ook rood, magenta, paars of zelfs blauw.

Reflectie

Terugblikkend op een heel jaar op Lofoten, heeft deze donkere tijd op mij de meeste indruk gemaakt. Niet alleen vanwege de schitterende kleuren. De donkere tijd is ook een moment om naar binnen te keren.

Dat naar binnen keren, daar had ik vaker van gehoord, maar in Nederland had ik het niet eerder zo duidelijk ervaren. Het donker bracht mijn lichaam in een staat van rust. Ik voelde de behoefte om meer te slapen en mijn activiteiten overdag op een rustiger tempo uit te voeren.

Ik vond het heerlijk om bij de houtkachel te kruipen en te lezen of met handvaardigheden aan de slag te gaan. Ik heb vorige winter bijvoorbeeld leren kaartweven; een oude bandweeftechniek die ik leerde kennen in het Lofotr Vikingmuseum.

Ook was het voor mij een tijd van reflectie. Er kwamen vragen op zoals: “Wat is er in het afgelopen jaar gegroeid dat ik mag oogsten? Wat mag ik loslaten dat me niet meer dient? En wat wil ik het komende jaar tot bloei laten komen?”.

Heel dankbaar was ik dat ik zo dicht bij de natuur en met de seizoenen leefde. De kracht van de natuur is in het hoge noorden zo voelbaar; daar bewoog ik automatisch in mee. Fijn om me hierdoor te laten leiden.

Daarnaast voelde ik het gemis van mijn familie en vrienden in Nederland. De diepgaande gesprekken met nuances, die ik alleen kan verwoorden in mijn moedertaal. Ik had me nooit gerealiseerd hoe belangrijk het Nederlands voor me is.

En terwijl de winter vorderde, werd steeds duidelijker dat onze zoon daar op school niet op z’n plek was. Langzaam maar zeker groeiden we toe naar het besluit om in de zomer weer terug naar Nederland te keren, zodat hij hier met zijn middelbare school kon starten.

Ik kijk terug op een heel bijzonder jaar op Lofoten (zie de foto’s hieronder). Voor mij was het grootste verschil met Nederland, de invloed van de natuur op het dagelijkse leven. En ondanks het lange donker blijft de winter toch mijn favoriete seizoen met de besneeuwde berglandschappen en het noorderlicht.

Klik op een foto om deze te vergroten. Daarna kun je met de pijltjestoetsen naar de volgende foto.

Ik kijk ernaar uit om in weer naar Lofoten te gaan. In maart – wanneer de dagen net zo lang zijn als de nachten – reis ik weer die kant op, want rond die tijd is de kans op het zien van noorderlicht in de winter het grootst. Mocht je zin hebben om mee op jacht te gaan en om overdag de prachtige natuur van Lofoten vast te leggen, dat kan!

Alle info over de fotoreis die ik dan organiseer, vind je via deze link:
https://www.fotograferenindenatuur.nl/fotoreis-natuur-en-noorderlicht-in-noord-noorwegen-2023/

Hartelijke groet,

Toine